بازاریابی چریکی برای ایجاد ارتباط مستقیم با مشتریان، از تکنیکها و روشهای مختلفی استفاده می کند. یكی از اهداف این نوع بازایابی، تعامل است. ایجاد واكنش عاطفی در مردم است و هدف نهایی از بازاریابی این است كه مردم محصولات یا برندها را به روشی متفاوت از آنچه عادت كرده اند به خاطر بسپارند. در کنار بازاریابی اینترنتی، این نوع بازاریابی یکی ازپربازده ترین انواع بازاریابی ها به شمار می رود.
از آنجا که کانال های رسانه ای تبلیغات سنتی (مانند روزنامه، رادیو و تلویزیون) ازمحبوبیت بالایی نزد مردم برخوردارند ، بازاریابان و تبلیغ کنندگان برای انتقال پیام های تجاری خود به مصرف کننده باید استراتژی های جدیدی پیدا کنند. بازاریابی چریکی بر تعجب مصرف کننده متمرکز است تا تأثیر بزرگی در مورد محصول یا برند روی فرد بگذارد. بازاریابی چریکی نسبتاً ارزان است و بیشتر بر رسیدن به هدف تمرکز دارد. برای موفقیت در تبلیغات چریکی، شرکت ها نیازی به صرف مقادیر زیادی پول ندارند، بلکه فقط نیاز به تخیل، انرژی و زمان دارند. بنابراین بازاریابی چریکی این پتانسیل را دارد که برای مشاغل کوچک موثر باشد، به خصوص اگر آنها به رقابت با شرکت های بزرگتر بپردازند.
تاریخچه و منشاء
اصطلاح ” بازاریابی چریکی ” برگرفته از واژه “جنگ چریکی” می باشد، که در آن برای دستیابی به یک هدف از تاکتیک های غیرعادی استفاده می شد. در سال 1984، اصطلاح بازاریابی چریکی توسط جی کنراد لوینسون، نویسنده آمریکایی، در کتابی به نام بازاریابی چریکی معرفی شد. این نوع بازاریابی صرفاً بر روی تعجب مصرف کننده متمرکز است. بازاریابی چریکی برای هر شغل و کسب وکارکوچک و متوسطی مناسب است و بدون سرمایه گذاری بیشتر در تبلیغات، می تواند محصول یا خدمات شما را به دید مصرف کننده برساند.
انواع بازاریابی چریکی
بازاریابی محیطی
ارتباطات محیطی تبلیغاتی است که در عناصر محیط ارائه می شود، تقریباً از هر سطحی در محیط استفاده می شود. این نوع بازاریابی چریکی مجموعه ای از هوش، انعطاف پذیری و استفاده مؤثر از جو است. این نوع تبلیغات را می توان در هر جایی مشاهده نمود، از خشک کن دستی در توالت های عمومی و پمپ های بنزینی در پمپ بنزین ها گرفته تا تسمه های دستی اتوبوس که در هر کجا می توان آنها را مشاهده کرد.
بازاریابی کمین
بازاریابی کمین نوعی بازاریابی مشارکتی است که توسط یک سازمان برای به دست آوردن آگاهی، توجه، حسن نیت و سایر مزایا ایجاد می شود. این بازاریابی از طریق ایجاد یک رویداد یا دارایی به وجود می آید، بدون اینکه آن سازمان ارتباط مستقیمی با آن رویداد داشته باشد. به عنوان مثال، نایک در المپیک 2012 لندن یکی ازمهمترین اسپانسرهای مسابقات بود، به گونه ای که هر کجا ورزشکاران المپیکی مصاحبه ای انجام می دادند، در اطراف یا پشت سر آنها، نمادی از برند نایک نیز مشاهده می شد.
بازاریابی پنهان
بازاریابی پنهان، نوعی از بازاریابی چریکی است که فعالیت تبلیغاتی در آن با روشی محرمانه، پنهانی یا غیرقابل تصور انجام می شود. یکی از نمونه های رایج این نوع از بازاریابی و تبلیغات، استفاده کردن از یک کالا یا محصول خاص در یک فیلم سینمایی یا تلویزیونی است. پوشیدن لباس هایی که روی آن تبلیغات مشخصی درج شده، آن هم توسط چهره های مشهور ورزشی یا سینمایی، یکی دیگر ازانواع بازاریابی پنهان است.
بازاریابی ویروسی
بازاریابی ویروسی هر استراتژی را تشویق می کند که افراد را ترغیب کند تا پیام بازاریابی و تبلیغاتی را به دیگران منتقل کنند. مانند ویروس ها، چنین استراتژی هایی از ضرب سریع برای منفجر شدن و انتقال پیام به هزاران یا میلیون ها نفر بهره می گیرند. بازاریابی ویروسی از رسانه های سطح بالا برای ترغیب مردم به بحث در مورد یک برند یا محصول مورد نظراستفاده می کند. بازاریابی ویروسی هنگامی کار می کند که پاسخ های مصرف کننده به یک محصول یا خدمات و تأییدهای بعدی واقعی باشد. چالش سطل یخ یکی از رایج ترین انواع بازاریابی ویروسی است که برای حمایت موسسه بیماران خاص در آمریکا انجام شد و به صورت ویروسی در فضای مجازی انتشار یافت.
بازاریابی مردمی
در کمپین های مردمی هدف این است که مشتریان به صورت جداگانه جذب شوند. یک کمپین موفقیت آمیز در زمینه انتشار پیام بازاریابی به این امید نیست که مصرف کنندگان حتما به آن توجه داشته باشند، بلکه ارتباط شخصی بین مصرف کننده و برند را برجسته می کند و رابطه ای پایدار با برند برقرار می کند.
بازاریابی فضایی
بازاریابی فضایی یکی از بحث برانگیزترین استراتژی های بازاریابی چریکی است و برای هر شرکت یا برندی استفاده از این نوع بازاریابی محصول یا خدمات از ریسک بالایی برخوردار است. این نوع بازاریابی اغلب در استادیوم ها یا زمین های تنیس استفاده می شود و تبلیغاتی روی چمن استادیوم درج می شود.
بازاریابی خیابانی
بازاریابی خیابانی از تبلیغات غیر متعارف یا تبلیغ محصولات و برندهای تجاری در مناطق عمومی استفاده می کند. هدف اصلی آن ترغیب مصرف کنندگان برای به خاطر سپردن و به یاد آوردن نام تجاری یا کالای موجود در بازار است. به عنوان یک بخش از بازاریابی چریکی ، بازاریابی خیابانی شامل تمام فعالیت های بازاریابی در خیابان ها و اماکن عمومی مانند پارک ها، میادین، وسایل نقلیه عمومی می شود. بازاریابی خیابانی می تواند به عنوان یک اصطلاح عمومی مورد استفاده قرار گیرد که شامل پنج نوع اصلی فعالیت است:
توزیع بروشور یا پخش تراکت
این فعالیت سنتی تر است و متداول ترین شکل بازاریابی خیابانی است که توسط برندها به کار می رود.
انیمیشن های محصول
این شامل شخصی سازی فضای پر ترافیک با استفاده از تصاویر برند است. ایده این است که یک جهان کوچک و خیالی به منظور تبلیغ محصول یا خدمات جدید ایجاد شود.
انیمیشن های انسانی
هدف از چنین اقداماتی ایجاد فضایی است که در آن پیام برند از طریق فعالیتهای انسانی به مخاطب منتقل شود.
جاده
این شکل از تبلیغات بر روی وسایل نقلیه عمومی مانند تاکسی ها، دوچرخه ها، اتوبوس ها و غیره در ج می شود.
رویداد
این فعالیت به شکل پخش محصولی مانند عینک یا بادکنک برای کودکان در مراسم یا رویدادهای مختلف انجام می شود که نام برند مربوط روی کالای اهدایی درج شده است.
روش معمول بازاریابی چریکی
ابتدا شرکت ها مکانهای عمومی را که در آن می توان فعالیتهای تبلیغاتی انجام داد؛ مانند سواحل، محل رویدادهای فرهنگی، نزدیکی مدارس، رویدادهای ورزشی و مناطق تفریحی برای کودکان را مشخص کرده و شناسایی می کنند. در مرحله بعد، شرکت ها باید برنامه ای را برای نزدیک شدن به رسانه های مختلف و بازار هدف تهیه کنند. به منظور جلب توجه، رویدادهای بازاریابی خیابانی نه تنها شامل فعالیتهای غیرمعمول هستند، بلکه از فناوری به عنوان بخشی از رویدادها استفاده می کنند. هدف افزایش ارزش کمپین ها و جلب توجه مصرف کنندگان بالقوه است.
علاوه بر این، شرکت ها برای شناسایی فرصت ها و جمع آوری اطلاعات کافی در مورد محصولات، بازارها و رقبا ایجاد شده اند. به عنوان مثال، برای یک تجارت مهم است که مشتریان به جای انتخاب پیشنهادات رقبا، در کنار آنها بمانند. آنها استراتژی های ابتکاری را اجرا می کنند که با این کار جایگاه خود را در بازار از دست ندهند و مکمل تبلیغات دیگر را از طریق رسانه های دیگر مانند رادیو و تلویزیون هنگام استفاده از بازاریابی خیابانی در نظر می گیرند.
استراتژی
نمونه های مختلفی از استراتژی ها وجود دارد که در بازاریابی چریکی مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از آنها ارائه پیشنهادهایی برای افزایش فروش است. در بسیاری موارد، مشاغل نه تنها محصولات یا خدمات خود را ارائه می دهند تا به رسمیت شناخته شوند، بلکه موارد دیگری را نیز به صورت رایگان ارائه می دهند.
نمونه دیگر ارائه پیشنهاد سرمایه گذاری است. نکته این استراتژی کمک به سایر سازمان ها از جمله مدارس با ارائه پول به آنها است. اکثر شرکت ها این روش را نه تنها برای افزایش فروش خود بلکه برای بهبود شهرت و تصویر خود در بین جامعه پیاده سازی می کنند. در هنگام انجام بازاریابی چریکی یا بازاریابی خیابانی، سازمان ها نیز تمرکز خود را رویکرد روانشناختی می دانند. برای بسیاری از شرکت ها، این نشان می دهد که آنها موفق هستند یا خیر. بازاریابی خیابانی برای شناخت رفتار و ترجیحات مشتریان بر برخی جنبه های روانشناختی نیز تمرکز دارد.
بازاریابی چریکی آنلاین
وب با نمونه هایی از بازاریابی چریکی عجین شده است، تا حدی که بسیاری از ما متوجه حضور آن نمی شویم، تا زمانی که یک کمپین موفقیت آمیز به وجود آید. مثال های رایج استفاده از بازاریابی چریکی آنلاین، شامل استفاده از صفحات “بارگیری” یا متن جایگزین تصویر برای نمایش پیام سرگرم کننده یا آموزنده برای کاربرانی است که در انتظار دستیابی به مطالبی هستند که می خواستند به آنها دسترسی پیدا کنند. از آنجا که کاربران از انتظار کشیدن بدون هیچ گونه سرگرمی در وب بیزار هستند، جلب توجه به این روش، بسیار ساده و آسان است. سایر روش های آنلاین بازاریابی چریکی شامل موارد جالبی مانند استفاده از صفحات فرود است.
بسیاری ازاستراتژی های بازاریابی آنلاین نیز از رسانه های اجتماعی مانند Facebook و LinkedIn برای شروع کمپین ها استفاده می کنند. برخی شرکت ها براساس تشویق کاربران برای به اشتراک گذاشتن یا ایجاد محتوای مربوط به محصول خود، مسابقات یا تخفیف های خاصی را به مخاطبان ارائه می دهند. بازاریابی ویروسی یک نوع بازاریابی چریکی فوق العاده محبوب است که در آن شرکت ها فیلم های سرگرم کننده یا شگفت انگیزی را که کاربران اینترنت احتمالاً از آنها به اشتراک می گذارند و لذت می برند، انتخاب کرده و به طور ظریف سرویس یا کالای خود را در خلال آن تبلیغ می کنند.
معایب و خطرات
به دلیل ماهیت بازاریابی چریکی باید پیام و هدف به طور واضح تعریف شود تا از سوء تفاهم جلوگیری شود. تفسیر نادرست توسط مخاطب هدف از پیام مورد نظر برای تبلیغ، یک ریسک است.
خطر دیگر شامل حوادث بد موقع (یا اشتباه قرار داده شده) است که ممکن است در واقع بر خلاف منافع مصرف کننده رخ دهد. به عنوان مثال، در یک تبلیغ بد که در 31 ژانویه 2007 اتفاق افتاد، چندین تخته مدار مغناطیسی، هر کدام با یک کارتون LED چشمک زن، به سطوح فلزی داخل و اطراف شهر بوستون درایالت ماساچوست آمریکا وصل شدند تا سریال انیمیشن Aqua Teen را تبلیغ کنند. تخته مدار به اشتباه نصب شد و باعث بروز انفجار و تلفاتی گردید. برخی از انواع بازاریابی چریکی ممکن است باعث بروز ناراحتی مقامات محلی شود.
هنر بازاریابی خیابانی یک فعالیت خرابکارانه است مکانهای عمومی را ربوده و انواع و اقسام بیانیه های متناقض را ابداع می کند که روش های برقراری ارتباط با مخاطب را بازسازی می کند. بنابراین بازاریابی خیابانی، می تواند محدودیت ها و خطرات قانونی برای آژانس ها و تبلیغ کنندگان آنها ایجاد کند. مشکل اصلی این است که، به طور مشخص، کمپین های بازاریابی نیاز به استفاده از فضای عمومی دارند و استفاده از آن باید توسط مقامات دولتی مجاز باشد. این دقیقاً برای کارهای ساده مانند توزیع بروشور یا پخش تراکت نیز صدق می کند.
مجوزهای لازم برای انجام چنین تبلیغاتی معمولاً بسیار دشوار است.بسیاری از عملیات بالقوه به دلایل ایمنی نتوانسته اند مجوز بگیرند و در برخی مناطق شهری حتی صراحتاً انجام یک کارزار بازاریابی چریکی ممنوع است. در چنین مواردی، بسیاری از آژانس ها و تبلیغ کنندگان به سادگی این کار را انجام می دهند، به این معنی که تصمیم می گیرند بدون مجوز اقدام کنند.
هزینه ارزان مزیت بزرگ بازاریابی چریکی
در یک اقتصاد رو به کاهش، بازاریابی چریکی یک راه حل فزاینده برای ارائه شرکت های برتر به دیگران است. در شرایطی که شرکت ها در حال کاهش هزینه ها هستند، بازاریابی چریکی به عنوان یک استراتژی ارزان تر از بازاریابی معمولی، مورد توجه قرار گرفته است. در بازاریابی چریکی به جای سرمایه گذاری در فرآیند بازاریابی، شرکت ها روی انرژی، زمان و خلاقیت سرمایه گذاری می کنند. اگر این کمپین با موفقیت انجام شود، شرکت ها با بودجه بازاریابی کمتری می توانند به اهداف متعارف برای افزایش سود و رشد خود برسند.
یک نمونه از این دست، پروژه جادوگر بلر است. گروهی از دانشجویان، یک فیلم وحشتناک آماتور را فیلمبرداری کردند و با راه اندازی یک کمپین اینترنتی اختصاص داده شده به انتشار شایعات در مورد ساختگی بودن “جادوگر بلر” ، علاقه زیادی برای دیدن این فیلم به وجود آوردند. این فیلم با بودجه 50،000 دلار، 250 میلیون دلار درآمد در سراسر جهان به دست آورد.
توجه داشته باشید که:
بازاریابی چریکی به جای نادیده گرفتن مشتریان پس از خرید، بر پیگیری مشتری تأکید دارد. تمرکز روی پیگیری مشتری یک استراتژی ارزان تر است، زیرا هزینه فروش به مشتری جدید شش برابر بیشتر از فروش به مشتری موجود است. دراین دوران سخت اقتصادی، مهم است که بر ایجاد روابط به جای فروش تمرکز داشته باشید و به جای گروه ها، روی اهداف تمرکز کنید. این امر باعث تکرار فروش، مراجعه و افزایش میزان خرید می شود. استفاده از تلفن به عنوان ابزار پیگیری در بهبود روابط مشتری مفید است. ایمیل نیز یکی دیگر از ابزارهای ارزان قیمت برای حفظ روابط است. می توان از ایمیل ها برای هدایت افراد به وب سایت شرکت استفاده کرد.
صداقت یک ویژگی مهم در هنگام بازاریابی به مشتریان در اوقات سخت است. وقتی شرکت ها نشان می دهند که از وضعیت اقتصادی کاملاً آگاه هستند و چرا محصولات خود را بر این اساس قیمت گذاری کرده اند، این باعث کسب احترام مشتری می شود. توضیح وضعیت فعلی و خطرات و مراحلی که شرکت برای مشتریان در نظر گرفته است، به مشتریان اطمینان می دهد و همچنین اعتماد آنها را حفظ می کند.
نمونه هایی از بازاریابی چریکی
1- تضمین ایمپلنت دندان در محیط بازی
2- معرفی یک برند قهوه در غالب فاضلاب شهری
3- دعوت برای تماشای فیلم کینگ کونگ با فضاسازی در ساحل
4- تبلیغ برند NIVEA روی مبلمان اداری
5- تبلیغ یک باغ وحش بر روی اتوبوس
6- تبلیغ رستوران های زنجیره ای مک دونالد در کف خیابان
7- تبلیغ شکلات KITKAT روی یک نیمکت پارک
8- تبلیغ یک برند جاروبرقی در راهسازی جاده ای
_________________________________________________
همچنین در زمینه ی بازاریابی و تبلیغات میتوانید مقالات زیر را مطالعه نمایید: